Datagedreven sturing vraagt aandacht van gemeentebestuur
Rekenkamer levert onderzoek naar Datagedreven Sturing in de gemeente Hengelo op
Hengelo heeft een hoge ambitie voor datagedreven sturing: in het eindbeeld is datagedreven sturing het ‘nieuwe normaal’ binnen de eigen organisatie. Met 23 dataprojecten in anderhalf jaar tijd is de gemeente voortvarend uit de startblokken gekomen. Maar sturen en werken op basis van data is nog geen dagelijkse praktijk. Om die ambitie waar te maken, is meer sturing nodig. Ook de kaders voor het gebruik van data verdienen aandacht van de raad en het college. Dat blijkt uit het onderzoek naar Datagedreven Sturing dat de Rekenkamer Hengelo aan de gemeenteraad heeft aangeboden.
Aanleiding voor het onderzoek zijn de gemeentelijke ambities voor datagedreven sturing. Dat is sturend handelen op basis van het systematisch verzamelen, beheren, analyseren, interpreteren en toepassen van data. Data en digitale technologie bieden gemeenten niet alleen kansen om te komen tot maatschappelijke meerwaarde, maar brengen ook maatschappelijke en ethische vraagstukken met zich mee. Voor raadsleden spelen data en digitale technologie vaak een rol op de achtergrond, terwijl de sociale en maatschappelijke impact reden kunnen geven voor een democratisch debat.
‘De data is er, maar de sturing behoeft aandacht’
Voor de Rekenkamer aanleiding om een onderzoek uit te voeren dat zich richt op het bieden van inzicht in de invoering van datagedreven sturing in de gemeentelijke organisatie en de rol die de gemeenteraad hierin heeft en kan nemen. Het onderzoek is uitgevoerd door dr. M.J. Oude Vrielink, onderzoekster van de Rekenkamer Hengelo. ‘De ambities van Hengelo voor datagedreven sturing zijn groter dan de huidige realiteit toelaat. De data is er, maar de sturing behoeft aandacht’ aldus Louis Rings, voorzitter van de Rekenkamer Hengelo. Het realiseren van datagedreven sturing als ‘nieuwe normaal’ lijkt af te hangen van de persoonlijke affiniteit en vaardigheid van leidinggevenden en medewerkers. Rings: ‘Ook wat Hengelo maatschappelijk en ethisch verantwoord vindt, moet duidelijker worden, daar heeft de raad nog wat achterstallig onderhoud.’
Aanbevelingen Rekenkamer
De Rekenkamer doet de gemeenteraad daarom de aanbeveling om meer betrokken te raken bij het werken met data. Datagedreven werken is in diverse aspecten en risico’s meer dan alleen uitvoering en vraagt naar de mening van de Rekenkamer om kaders van de raad. Het gaat dan met name om ethische aspecten, zoals uitwisseling en gebruik van gegevens van Hengelose inwoners. Ook beveelt de Rekenkamer aan om consequent onderbouwing te vragen bij voorstellen met data en analyse op basis van de data. De vraag naar een dergelijke onderbouwing is wisselend bij het bestuur, maar ook bij het management. Dat betekent niet dat de Rekenkamer vindt dat data ‘heilig’ moet zijn, het is een aanleiding om het gesprek aan te gaan. De Rekenkamer stelt de raad voor om dit onderzoek via een politieke markt te agenderen voor behandeling in de gemeenteraad.