Gemeente Hengelo drie monumenten rijker
Erve de Lemerij aan de Burenweg 70
De gemeentelijke monumentenlijst krijgt er drie monumenten bij. Het gaat om de boerderij en schuur De Lemerij aan de Burenweg 70. Ook de twee erfscheidingspalen van de voormalige Joodse begraafplaats en de grenssteen op het terrein worden monument. De Stichting Wijkcomité Wensink-Zuid en Heemkunde Borne hebben zich daarvoor sterk gemaakt. De Erfgoedcommissie droeg deze drie objecten vervolgens voor de monumentenstatus aan het college voor. Op dinsdag 30 mei ging het college met de voordracht van harte akkoord.
Volgens erfgoedwethouder Gerrits getuigen de drie nieuwe monumenten van een rijke geschiedenis. ‘Alle drie vertellen ze een verhaal dat het waard is gehoord te worden. Met de monumentenstatus stellen we dat verhaal veilig voor de toekomst’, vertelt hij.
De Lemerij
De boerderij werd in 1912 zonder toestemming gebouwd. Het gebouw is van buiten nog helemaal gaaf. Opvallend zijn onder andere de rode Tuile du Nord-dakpannen en de gemetselde sierbanden. Ook de bogen en sluitstenen boven de ramen en de gestucte borden Anno 1912 vallen op. Net als de boerderij heeft de schuur een dak van rode pannen en sierbanden. ‘Die stijlkenmerken en de inrichting van Erve de Lemerij als geheel zijn typerend voor die tijd. Als tijdsbeeld zijn ze cultureel, sociaal-economisch en landschappelijk van grote waarde’, bevestigt de wethouder het oordeel van de Erfgoedcommissie. Strikt genomen had de boerderij al de monumentenstatus. Door daaraan de bouwaanduiding “karakteristiek” toe te voegen is het voortbestaan van het gebouw verzekerd. Aan deze bouwaanduiding zijn namelijk speciale regels verbonden.
Grenssteen en palen
De grenssteen markeert de grens tussen de marke Woolde en de marke Zenderen en Bornerbroek. Op die plek eindigde in 1832 de “landweer”. Zo’n landweer was een verdedigingslinie. Deze bestond vaak uit een aarden wal of diepe sloot, beplant met stekelige struiken. De grenssteen ligt nu achter het toegangshek van de Lemerij. Waarschijnlijk lag hij oorspronkelijk 10 tot 20 meter meer naar het oosten. Tot 1960 bevond zich daar een kleine Joodse begraafplaats met drie grafstenen. Het oudste graf stamde uit 1776, het jongste uit 1846. De begraafplaats werd begrensd door palen van Bentheimer zandsteen. Twee van die palen staan er nog en krijgen nu, net als de grenssteen, de monumentenstaat. In 1912 werd erve De Lemerij verplaatst van de ene kant van de Burenweg naar de andere. De Joodse begraafplaats kwam daardoor min of meer op het erf te liggen. Dit was aanleiding om in 1960 de graven te ruimen. De stoffelijke resten en de grafstenen zijn toen overgebracht naar de Joodse begraafplaats in Borne.
Grenswijziging
Oorspronkelijk lagen de boerderij en schuur in de gemeente Borne. Borne, ook eigenaar van de gebouwen, had ze in 2005 al aangewezen als monument. Door een grenswijziging liggen de gebouwen van erve De Lemerij nu in de gemeente Hengelo. De gemeente Borne heeft inmiddels ingestemd met de formele aanwijzing als monument door de gemeente Hengelo.
Meer informatie
Welk cultuurhistorisch erfgoed de gemeente rijk is, is te zien op de cultuurhistorische waardenkaart. Het gaat om erfgoed zoals monumenten, markegrenzen, karakteristieke boerderijen, de plek van struikelstenen en herdenkingsmonumenten. Deze kaart is te vinden op www.hengelo.nl/cultuurwaarden.