Hengelo herdenkt april/mei-stakingen van 1943
Uitgebreid programma
Tachtig jaar geleden, op 29 april 1943, begon bij Machinefabriek Gebr. Stork & Co in Hengelo een staking tegen de gedwongen arbeidsinzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Deze staking verspreidde zich razendsnel over heel Nederland.
Dit feit wordt op indrukwekkende wijze en op diverse manieren herdacht. Natuurlijk en vooral in Hengelo maar ook landelijk.
De April-meistaking is begonnen in Hengelo. Daarmee is de staking voor de Hengelose identiteit bepalend geworden en heeft het Hengelo een unieke plek in de geschiedenis van de 2e Wereldoorlog gegeven. Het initiatief groeide uit naar stakingen van landelijke betekenis met naar schatting 500.000 deelnemende stakers. De landelijke betekenis van de staking zit in het feit dat april-mei ook een keerpunt in de oorlogsjaren is geweest. Nederlanders hadden genoeg van de terreur en willekeur en kwamen in feite in opstand. De Duitse bezetting belandde vanaf dat moment in een fase van verharding. Als gevolg hiervan kreeg het verzet in Nederland een sterke impuls.
Verbinding activiteiten
Het onderwerp leeft erg in Hengelo. In 2019 is op het Industrieplein ten zuiden van het station een monument ter nagedachtenis aan deze staking onthuld. Ieder jaar wordt daar de staking herdacht. Omdat het dit jaar 80 jaar geleden is dat de staking plaatsvond hebben het lokaal comité April-meistakingen 1943, de landelijke Stichting April-meistakingen 1943, Gemeente Hengelo, Museum Hengelo, de Storkiaan, Stichting Erfgoed Hengelo, theatergroep Barst, Stichting Behoud Erfgoed Stork, in afstemming met Stichting Bernhards Ontmoeting, en De Vergeten Twentse Lente van Johanna ter Steege de handen ineengeslagen en is er een veelzijdig en uitgebreid programma ontstaan.
Het Hengeloos comité, die in nauw contact staat met de stichting landelijke herdenking April-meistakingen 1943, coördineert al deze activiteiten. Hans de Gruil, coördinator van het comité: “Het Hengeloos comité heeft zich tot doel gesteld om al deze initiatieven met elkaar te verbinden zodat er een prachtig en krachtig programma ontstaat om de 80-jarige herdenking op een waardige manier te eren en uit te dragen. Het doel is zoveel mogelijk mensen uit Hengelo en Twente te bereiken en betrekken”. Het comité heeft de maand april uitgeroepen tot “April de maand van de April-meistakingen 1943”. De activiteiten vinden plaats in Hart van Zuid en de binnenstad. Zoveel mogelijk wordt samenwerking gezocht met culturele organisaties en maatschappelijk betrokken bedrijven en organisaties. Het eerste initiatief gaat al van start op 9 maart met de première van de film van theatergroep Barst “Er hoeft er maar één te beginnen”.
Samenwerking met Hengelo Promotie en gemeente Hengelo
Om dit doel te realiseren is de samenwerking gezocht met Hengelo Promotie. Zij zijn onder andere verantwoordelijk voor de coördinatie en promotie van evenementen die in de gemeente Hengelo plaatsvinden en die het profiel van de stad ondersteunen. Dit betreft zowel organisatorische, facilitaire en financiële ondersteuning aan evenementenorganisatoren. Hierdoor is Hengelo Promotie de aangewezen partner om het Hengelose comité te ondersteunen.
Marie-Jose Luttikholt, wethouder Cultuur: “De april-meistakingen hebben een zeer belangrijke rol gespeeld in de geschiedenis. Lange tijd heeft de rol van Hengelo bij deze stakingen niet de aandacht gekregen die het verdient. Het is belangrijk lokaal maar ook landelijk de betekenis van de April-meistakingen in 1943 te kennen en vooral te herdenken. Het heeft niet alleen de geschiedenis van Hengelo ingekleurd maar ook van Nederland. Onze voorouders riskeerden hun leven in hun drang naar vrijheid. Het college van Hengelo heeft daarom grote waardering voor de vele initiatieven die uit de samenleving zijn ontstaan.”
De gemeente heeft daarom een financiële bijdrage beschikbaar gesteld ten behoeve van de organisatie, promotie en financiële ondersteuning van alle initiatieven rondom de herdenking. De coördinatie en uitvoering hiervan is in handen van Hengelo Promotie.
Overkoepelende campagne
Om de herdenking en alle initiatieven met elkaar te verbinden en promoten zal er naast de activiteit gerichte publiciteit een overkoepelende promotiecampagne worden opgezet om zo een maximale bekendheid te geven aan de herdenking. Zo is er een website in ontwikkeling waarop het verhaal van de April-meistakingen verteld wordt en waarop alle initiatieven gebundeld worden. Totdat de website klaar is zijn alle initiatieven te vinden op uitinhengelo.nl/aprilmeistakingen.
Financiële ondersteuning
De gemeente Hengelo heeft € 80.000 beschikbaar gesteld om bestaande én nieuwe initiatieven te ondersteunen die de 80-jarige herdenking versterken. Binnenkort wordt de aanvraagprocedure hiervan gepubliceerd op de website hengelopromotie.nl en via de sociale mediakanalen van uitinhengelo.nl.