ANWB informatieborden
Informatie over monumentale panden
Op de Open Monumentendag in september 2018 zijn nieuwe ANWB informatieborden voor monumentale panden uitgedeeld. Op de informatieve bordjes is een QR code geplaatst waarmee u op deze website bent gekomen. Per gebouw of object is extra achtergrondinformatie vermeld. Heeft u aanvullingen of opmerkingen, dan vernemen wij dat graag! Zo kunnen wij deze pagina nog beter vullen. Neemt u dan contact op met de gemeente hengelo, nummer 14074 en vraagt u naar de heer J.K. Stegeman van de afdeling Ruimte en Bouwen.
Albersdijk 20 woonboerderij
Erve Hofplaats, Albersdijk 20, in de buurtschap Oele behoorde oorspronkelijk bij de havezate Oldemeule. Deze havezate was in 1706 verworven door het geslacht Van Munchhausen. Johan Christoffel Willem Unico van Muchhausen die de Oldemeule in 1771 erfde, raakte aan lager wal. Een deel van zijn goederen waaronder de boerderij de Hof werd gekocht door zijn zuster. Zij verkocht haar deel weer aan Mozes Salomonson. Ook Mozes Salomonson verkocht zijn goederen weer door. Engbert Jannink, textielfabrikant te Enschede, kocht de boerderij de Hofplaats (waarschijnlijk een voorzetting van de Hof). Het jaar van zijn aankoop is niet bekend. In 1846 verkocht de weduwe van Engbert Jannink de boerderij aan J.D.C. baron van Heeckeren, waardoor de Hofplaats deel ging uitmaken van het landgoed Twickel.
Beekstraat 51 Museum Hengelo
De eerste bekende bewoner was de heer H. Wilmink. Hij kocht het huis in 1857. Hij en zijn zoon J. Wilmink, hebben er naar alle waarschijnlijkheid een manufacturenwinkel in gevestigd. Na het overlijden van de zoon is het pand verbouwd onder leiding van architect J. Moll. De twee dochters van J. Wilmink zijn uiteindelijk in het huis blijven wonen. Ze stonden bekend als de dames Wilmink van Benthem, dames van stand! In 1974 werd het pand aangekocht door stichting Oald Hengel, nu Museum Hengelo geheten.
Berfloweg 1 Vereenigingsgebouw
Het Vereenigingsgebouw Stork is een fors pand met toneelzaal en foyer, geflankeerd door twee torens met tentdaken. Het pand, in neorenaissancevormen en met chaletelementen, werd in 1893-'94 gebouwd naar plannen van architect C.B. Posthumus Meyjes. Het was het geschenk van C.T. Stork aan zijn personeel ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van de machinefabriek. Het gebouw diende tevens als tekenschool, kookschool, bewaarschool, leeszaal en bibliotheek. In 1938 is het gebouw inwendig gerenoveerd en sinds 1987 deed het dienst als restaurant en congrescentrum. Inmiddels zijn er plannen voor een grote verbouwing en restauratie. Aan de achterzijde zal nieuwbouw voor long stay logies worden gerealiseerd.
Bornsestraat 5 De Locomotief
Voordat het huidige kantoorpand hier stond was daar de villa van burgemeester Jan Dijk (het Dijkshuis) Via een erfenis kwam het in handen van de familie Dikkers. A. Dikkers was getrouwd met Hofstede Crull. Hij was de grondlegger van de Twentsche Centrale voor Stroomlevering (TCS) en de Hengelose Eerste Electrische machine en Apparaten Fabriek (HEEMAF). Het pand van de TCS bestaat nog; Bornsestraat nummer 7. De villa is in 1942 gesloopt en vervangen voor het bijzondere kantoorpand ‘De locomotief’. De blinde achtergevel (haaks op de Bornsestraat) is in 2018 opnieuw opgemetseld. De contouren van het voormalige aangesloten gebouw van de HEEMAF wordt middels corten–stalen strippen weer zichtbaar gemaakt.
Bornsestraat 25-27 Begraafplaats
De Oude Algemene begraafplaats werd in 1840 gesticht op de plaats van de in 1835 afgebroken middeleeuwse kapel van huis Hengelo. De oudste grafsteen zou uit 1625 dateren. In 1894-'95 werd naar plannen van architect J. Haarhendriks een imposant poortgebouw met dakruiter gebouwd, geflankeerd door een bergplaats en een dienstwoning. Op de fraaie verstilde begraafplaats bevinden zich diverse interessante graven, waaronder die van J.E. Stork († 1898), H.J. Ekker († 1896), met kranstrommels, zijn vrouw A.W. Stork († 1902) en C.P.M. Lodder († 1892). De laatste begrafenis vond in 1949 plaats. In december 2015 heeft archeologisch onderzoek plaats gevonden naar het 1e Lambertuskerkje. De contouren zijn zichtbaar gemaakt met corten-stalen platen. Heeft u de app het ‘eerste kerkje’ al gezien? Restanten van het onderzoek treft u achteraan op de begraafplaats in een corten-stalen zuil aan.
Pijpenbuigerij
De naam zegt het al en op de kopse gevel geeft een enorme foto een beeld van de vroegere productie van gebogen pijpen. Het gebouw stamt uit het eind van de 50-ger en begin 60-ger jaren. Kenners vonden het ‘een gebouw met indifferente waarden’. Dat betekent dat het niet bijzonder genoeg was om te bewaren. Toch is het niet gesloopt! De architect Dick van Gameren kreeg de opdracht van het Projectbureau Hart van Zuid om op de begane grond auto’s te stallen en met behoud van de staalconstructie appartementen voor de prijs van sociale woningbouw te realiseren. Geen gemakkelijke opgave! Een woningbouwvereniging verhuurt de woningen en dit gebouw draagt sterk bij aan de industriële uitstraling van het gebied. Daarnaast is het extra duurzaam. Het pand is grotendeels behouden en er is een koude-warmteopslag via een 40 meter diepe gesloten bron. Op het dak zijn zonnecollectoren aangebracht.
Burgemeester Jansenplein 1
In het stadhuisontwerp heeft architect Berghoef een prominente plek ingeruimd voor kunst. Zelfs de meubels en lampen zijn speciaal voor het stadhuis ontworpen. Onderstaand een korte omschrijving van alle kunstwerken en hun betekenis:
P. Verberne schildert in de stadhuistoren de Witte Wieven, de mythische wezens uit Twentse sagen. H.H. Leusink maakt de bronzen hekken op de trappen, het bordes en het balkon. Het motief heeft een duidelijke verwijzing naar de belangrijkste Hengelose industrieën in de Jaren 60: metaal, katoen, chemie en elektrotechniek. J.Kip maakte een reliëf van beschilderd hout waarop het wapen van Hengelo zichtbaar is. De bijenkorf is symbool voor de nijverheid, de korenschoof met dorsvlegel symbool voor de landbouw.
De Mozaïken van marmer glas en natuursteen zijn het werk van J. en C. Goeting-Stültiens. Het mozaïek in de raadszaal wil het wezen van het goede gezag uitdrukken. Het mozaïek in de burgerzaal beeldt het gezin en de cultuur/ natuur uit. De haard aldaar symboliseert veiligheid, geluk en huiselijke warmte. J. van Eijl en M. Eitink maken aan de voet van de toren een midwinterhoornblazer, welke symbool staat voor het verjagen van geesten in de donkerste en koudste tijd van het jaar. Het kunstwerk op de toren beeldt in vier fasen (vier windrichtingen) de levensfasen aan. De koperen klok in de raadzaal is eveneens van de hand van M. Eitink.
C.T. Storkstraat poort erve Lansink
De poort is in 2013 overgenomen door de gemeente Hengelo.
C.T. Storkstraat 18
Hotel ’t Lansink is in eerste instantie gebouwd als koffiekamer met een paar hotelkamers. Een plek waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten. Als ontmoetingsplek blijkt het niet te functioneren en daarom wordt in 1921 besloten het aantal hotelkamers uit te breiden. Om dit te realiseren wordt de kap opgevijzeld om er een bouwlaag bij tussen te zetten. Het hotel wordt veel gebruikt voor zakenrelaties.
Deldenerstraat 18 Waterstaatskerk
Waterstaatskerken zijn Nederlandse kerkgebouwen die tussen 1824 en 1875 met financiële steun van de landelijke overheid gebouwd zijn. Het ontwerp en de bouw van dergelijke kerken was onderhevig aan de goedkeuring en controle door ingenieurs van het ministerie van Verkeer en Waterstaat. Vandaar de naam.
De kerk verving in 1837-'40 de meer oostelijk gelegen middeleeuwse 1e Lambertus kapel. In de toren hangt een klok uit 1515, gegoten door Geert van Wou. Het orgel werd in 1843 gebouwd door G.H. Quellhorst en C.F.A. Naber. Na jaren van dienst als concertzaal van de daarachter gelegen muziekschool is de kerk nu weer in het bezit van de Protestantse Gemeente Hengelo. De pastorie (Deldenerstraat 22) stamt uit omstreeks 1840.
Deldenerstraat 59 Gemeentewerken
Het voormalige bureau gemeentewerken werd omstreeks 1925 met expressionistische details gebouwd. Naar diverse functies is het in 2018 weer tijdelijk in gebruik bij de gemeente.
Dennenbosweg 44
De Israëlitische begraafplaats is een door een muur omgeven begraafplaats, gesticht in 1775. De toegang wordt gevormd door een omstreeks 1890 gebouwd reinigings- of metaarhuisje. In 2016 is een groot deel van de betonnen omheining vervangen door een gemetselde muur. Diverse graven zijn in dat jaar gerestaureerd.
Drienerparkweg 3
Inspiratie voor het ontwerp van deze prachtige villa werd ontleed aan Het Lansink verwante Engelse landhuisstijl.
Enschedesestraat 3 St. Lambertusbasiliek
De kerk werd in 1888-'90 gebouwd naar ontwerp van G. te Riele op de plaats van een voorganger uit 1857. Deze voorganger was de tweede Lambertuskerk. De eerste stond, tot 1835 op de huidige oude begraafplaats aan de Bornsestraat. De vormgeving van de kerk is geïnspireerd op de late Nederrijnse gotiek. De inventaris dateert voor het overgrote deel uit het eind van de 19de eeuw en de eerste helft van de 20ste eeuw. Hieronder bevindt zich een hoofdaltaar (1906) uit het atelier van Mengelberg en werk van Brom, zoals de communiebank en de hekken ter afsluiting van de zijkapellen. Verder zijn er zandstenen beelden van M. van Bokhoven en H. Jonkers en andere neogotische beelden van J. Uytewaal en A. Falise. De gebrandschilderde ramen tonen onder andere scènes uit het leven van Christus en de schutspatroon St. Lambertus. Deze ramen zijn grotendeels van naoorlogse makelaardij, daar de meeste ramen in de oorlog bij de bombardementen zijn gesneuveld. De pastorie (Enschedesestraat 1) werd in 1924 gebouwd.
Enschedesestraat 70 villa Drachenfels
Opdrachtgever voor het bouwen van dit pand was steenfabrikant Sybrand ten Cate. Hij was steenfabrikant van beroep en treedt in 1894 in het huwelijk de Duitse Josephine Henriette Frisch. Die verbintenis verklaart wellicht de keuze voor de Duitse variant van de Art Nouveau. Art Noveau en Jugendstil werden in die tijd niet op waarde gewaardeerd. Men vond het zo lelijk dat het de bijnaam villa Drachenfels kreeg.
Gieterij 200 ROC/ vm. IJzergieterij
De Koninklijke Machinefabriek Gebroeders Stork & Co. ontstond in 1867, toen de in 1859 te Borne gestichte fabriek van de firma Stork-Meyling & Co. naar het gebied ten zuiden van het nieuwe Hengelose station verhuisde. In 1868 werden daar een smederij, gieterij en mechanische werkplaatsen gebouwd. De fabriek specialiseerde zich in stoommachines voor de textielindustrie, maar vooral ook voor poldergemalen.
De gieterij zoals wij deze kennen stamt uit 1902, wanneer Hengelo bijna 15.000 inwoners telt. Een driebeukige hal met kolossale afmetingen; zo’n groot gebouw bestond in Hengelo nog niet! Tegelijkertijd een staaltje van durf en vertrouwen van Stork om zo’n hal te bouwen. Al die jaren gebruikt als gieterij voor grote gietstukken. De temperatuur moet soms verschrikkelijk hoog zijn geweest. Geen ongevaarlijk werk. De ROC neemt het gebouw over, sloopt de zijbeuken en architect Harry Abels “plakt” er een schil omheen met het Programma van Eisen voor leslokalen, vergaderruimte enz. De hoofdbeuk – de middelste hal – wordt openbare ruimte met volledig behoud van de industriële structuur van kraanbanen, liggers en spanten. Die hoofdbeuk geeft toegang naar de ruimtes in de schil. En is voor iedereen openbaar toegankelijk.
Industriestraat 9 Museum Oyfo/vm Wilhelminaschool
Stork geeft in 1917 opdracht voor de bouw van een opleidingsschool voor zijn eigen werknemers. Architect is Karel Muller, die ook de supervisie had bij de bouw van Tuindorp ’t Lansink. Een streng gebouw, midden tussen de fabriekshallen. Later heeft het jaren dienst gedaan als HBS. Het is een rijksmonument. Na een periode van leegstand geeft de gemeenteraad toestemming dat het Hengelo’s Educatief Industriemuseum hier zijn nieuwe onderkomen krijgt. Bijzonder is dat de structuur van de oude klaslokalen nog steeds zichtbaar is. Aan de achterzijde is een groot glazen deel aangebouwd. Met een fantastisch uitzicht over een bedrijvig en dynamisch industriegebied van Siemens.
Industriestraat ongenummerd ketelhuis en schoorsteen
Het ketelhuis (thans turbinezaal) van Stork is gebouwd in 1901 in ambachtelijke bouwstijl (Amsterdamse school) Samen met de fabrieksschoorsteen vormde het ketelhuis het hart van de oude metaalnijverheid van Hengelo. De stenen van de schoorsteen hebben een enigermate radiale vorm, waarbij de steenafmetingen gelijkdelijk aan naar boven toe in straat afnemen.
Langelermaatweg vm. bontweverij insulinde
Een weverij om met gekleurde garens te weven. In 1890 gebouwd midden tussen de weilanden. En gelegen aan een invalsweg in de vorm van een zandpad met de naam Langelermaatweg. Door Gooike Postma – een plaatselijke architect – omgetoverd in 6 losse units, die casco aangeboden zijn. De uiterst fragiele Polonceau-spanten voor de dakconstructie zijn heel bijzonder. In het complex zijn deze overal zichtbaar. Geprobeerd is de littekens van het industrieel verleden zichtbaar te houden Het deel met de afgeknotte schoorsteenpijp is wel helemaal nieuw opgebouwd en de pijp doet dienst als trap aan de binnenzijde. Het complex biedt plaats aan verschillende bedrijfjes.
Langestraat 35 Lambooyhuis
Het Lambooyhuis is een stadsboerderij van het hallehuistype. De boerderij is waarschijnlijk gebouwd in het derde kwart van de negentiende eeuw. De boerderij en schuur staan met de voorgevel in een bocht van de Langestraat met zicht op de driesprong met de Deldenerstraat. Het voormalige bedrijfsgedeelte van de boerderij is voor 1940 verbouwd tot woonhuis. Een aantal oorspronkelijke elementen zijn bewaard gebleven. De schildering op de topgevel van de schuur is opnieuw opgezet aan de hand van oude foto’s.
Lansinkesweg 30 DOC 17/ vm Stork Pompen Afdeling
Vermoedelijk is de fabriek in 1917 gebouwd. De spoorlijn welke voor het pand loopt is een van de weinige nog resterende sporen binnen het Hart van Zuid.
Lansinkesweg 59 Brandweer Twente/ vm. modellenmakerij
De fabriekswatertoren werd in 1917 gebouwd in een functionalistische bouwstijl. De plaats van het waterreservoir is herkenbaar in de fraaie dak beëindiging van de toren.
M.A. de Ruyterstraat 1
Villa Tichelwerk werd in 1900 gebouwd voor de familie Stork. Het terrein, de steenbakkerij van J.D. van der Goot, werd in 1879 aangekocht door J.E. Stork die daarop een park liet aanleggen naar plannen van H. Poortman. De huidige villa werd in 1900 gebouwd in rijke chaletstijl naar plannen van J. van der Goot. De naam Tichelwerk is afgeleid van tiggelen/ tichellen, hetgeen het winnen van klei uit de bodem betekent.
D. Wattez kreeg de opdracht voor de inrichting van de parkachtige omgeving. De kleigaten werden twee waterpartijen; de Eggelpoel en de Storksvijver. Het huis ligt achter de Hogeschool Edith Stein. De villa staat nu leeg in afwachting van een herbestemming.
Olde Meulenweg watermolen
De watermolen Oldemeule maakte oorspronkelijk deel uit van de bezittingen van het gelijknamige huis. Huis en molen worden voor het eerst vermeld in 1334. In 1604 gingen beide in vlammen op. In 1690 werd de (koren)molen pas herbouwd alsmede een oliemolen. Pas in 1880 werd het eigendom van Twickel. De oliemolen werd in 1900 gesloopt. De molen werd nog wel gebruikt maar raakte in verval tot uiteindelijk de gemeente hengelo de molen in 1971 liet restaureren. Sinds enkele jaren is de molen weer in eigendom van de Stichting Twickel.
Oldenzaalsestraat 349
De Algemene begraafplaats werd in 1910 aangelegd naar plannen van L.A. Springer. De toegang bestaat uit een neoclassicistisch poortgebouw met twee dorische zuilen van zandsteen op achtkante postamenten; het bouwjaar 1910 staat vermeld in het tympaan. De aangebouwde aula stamt uit de jaren twintig. Op de begraafplaats ligt onder meer het graf van O. Stork († 1923).
Onze Lieve Vrouwestraat 8
Op donderdagavond 20 mei 1926 was de viering van de eerste steenlegging. Een jaar en 11 dagen later was de feestelijke opening. Een hele prestatie! Na 75 jaar was de kerk toe aan een grote restauratie. Bureau Vrij nam deze klus op zich en de uitvoering lag bij bouwbedrijf Hofman uit Beltrum. Kerk en pastorie worden tot op de dag van vandaag zorgvuldig onderhouden en beheert door een grote groep vrijwilligers, mensen met passie voor hun kerk en hun geloof.
Oude Postweg 55-57
Op 20 juli 1928 deed het kerkbestuur van de O.L.V kerk een aanvraag bij het gemeentebestuur voor subsidie tot stichting van de Rooms katholieke lagere school. Anderhalf jaar later werd de school aan de Oude Postweg in gebruik genomen. De school staat nu bekend als de St. Janschool, maar Bijbelse lessen worden er niet meer gegeven.
Pastoriestraat 14-16 café ’t Neutje
Samen met het dr. Poolhuis (Pastoriestraat 43) misschien wel het oudste gebouw van Hengelo. Het is gebouwd aan het eind van de 80-jarige oorlog. Dendrochronologisch onderzoek naar de ouderdom van de gebinten heeft dat uitgewezen. Sinds de 17e eeuw is het een horecagelegenheid; huisvestte in de jaren zeventig van de 20e eeuw jongerencentrum Babylon (heet nu Metropool). Na jaren van leegstand is het nu weer als café geopend. Het gebouw heeft de vorm van een Twentse boerderij met een hoofdbeuk en één zijbeuk aan de kant van de stad. Binnen is dat goed te zien. Aan de pleinkant is het vakwerk te zien, wat vooral in Limburg en Duitsland veel is/ wordt toegepast.
Pastoriestraat 45
Voormalig stalhouderij Wilmink. Genoemd naar de familie Wilmink, die hier een stalhouderij vestigen in de 19de eeuw. Hier konden paarden met koetsen gehuurd worden voor transporten, trouwerijen en begrafenissen. Paarden en koetsen konden gestald worden in de grote schuur achter het woonhuis. Inmiddels is de schuur volledig gerestaureerd met beneden een parkeer-functie voor auto’s en boven een kantoorfunctie. De woning is een in 1895 gebouwd eclectisch pand ( = classicistisch met veel symmetrie in een mix met nieuwe stijlen, zoals Jugendstil met name aan de bovenzijde). Het houtsnijwerk onder de kap aan de voorgevel herinnert aan die vroegere functie door de twee uitgesneden paardenkoppen. Ook de woning is met grote zorgvuldigheid gerestaureerd en heeft een kantoorfunctie. Eind twintiger jaren is de wagenloods tegenover het woonhuis gebouwd voor het stallen van begrafenisauto’s en taxi’s.
Pastoriestraat 51 Thomassonhuis
Van origine is het Thomassonhuis een dorpsboerderij. Het stamt waarschijnlijk uit de 17e eeuw. In de 19e eeuw krijgt het pand een nieuwe voorkant en doet niet langer dienst als dorpsboerderij, maar verschaft onderdak aan een thuisweverij/spinnerij, tabaksweverij, boekdrukkerij en houtdraaierij. In 1910 wonen er vijf gezinnen, elk met een eigen ingang. Aannemer Thomasson neemt er in 1917 zijn intrek en vestigt zijn bedrijf aan huis. Aan het eind van de jaren zeventig lijkt het rijp voor de sloop. Dankzij ingrijpen van een wethouder krijgt het een bestemming als atelier en woonruimte voor kunstenaars. Het pand wordt in 1990 gekocht door de heer EJ Krouwel en gerestaureerd onder leiding van de Hengelose architect H.C. Methorst.
Ruysdaelstraat 45 Wilbertschool
Twekkelerweg 315 Sluizencomplex
In 1930 werd een begin gemaakt met de uitvoering van het Twente-Rijnkanaal. Om de hoogteverschillen op te vangen waren meerder sluiscomplexen noodzakelijk. Zo werd in 1931 een bouwaanvraag gedaan voor het sluizencomplex aan de Twekkelerweg in Hengelo. Het gerealiseerde complex is vergelijkbaar met Delden. Beide complexen zijn in 2018 gerenoveerd/ gerestaureerd. De daarbij vrij gekomen pompen van Stork (drei stuks) hebben elk een nieuw plekje gekregen in Hengelo; ongebruikt weliswaar.
Vijverlaan 65 Tuindorpbad
Het Tuindorpbad is er gekomen dankzij het initiatief van de bewoners van Tuindorp. Voor de bouw van woningen in 1911 werd zand afgegraven aan de zuidzijde van het nieuwe dorp. De zandafgraving vulde zich na loop van tijd met water waardoor een fraaie vijver ontstond. Aan de rand van die vijver werd in 1922 begonnen met de bouw van de Bad- en Zweminrichting Tuindorp. De opstallen werden ontworpen door de architect Beudt. De zwemvijver met bassins en steiger, de kinderkleedkamer en wisselcabines en het badmeesterkantoortje liggen er nog volgens het oorspronkelijke ontwerp. De vormgeving van de vijver is, volgens de regels van de Engelse landschapsstijl, deels ingegeven door het aanwezige landschapspatroon. De vijver met het Tuindorpbad ademt nog steeds de gemoedelijke sfeer van de twintiger jaren. Er kan ook nu nog worden gezwommen, dankzij actiebereidheid van vele buurtbewoners. En als de winter streng genoeg is, biedt de vijver de schaatser vertier. Vanaf de Eerste Advent tot en met Drie Koningen wordt er ’s avonds rond de vijver midwinterhoorn geblazen.
Watertorenlaan 56
In opdracht van de firma Stork en de Maatschappij tot waterverschaffing werd naar plannen van Ir. Schotel in 1896 deze watertoren gebouwd. Het reservoir werd in de oorlog beschadigd en in 1959 vervangen waardoor alleen de onderbouw nog kenmerken van de oorspronkelijk neo- renaissancistische watertoren vertoont. Ten oosten van de watertoren staat een kolenschuur. Ten noorden van de toren staat een gebouw voor een elektrisch gemaal uit 1922 waarvan de hoofdbouw na de oorlog aan de voorzijde is uitgebreid. Ten oosten daarvan staat een dienstwoning met werkplaats uit 1914, het trafohuisje staat hier tegenover. Op het terrein bevinden zich twee cisternen. Deze cisterenen zijn niet beschermd en zullen in de voorliggende plannen worden gesloopt.
Bronvermelding:
- Beleef hart van Zuid (de Buigerij/ insulinde/ Oyfo/
- E&W installatietechniek (de Buigerij)
- Bureau hengelo (Tuindorpbad)
- Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE; watertorencomplex)
- Evert jan Krouwel ( Pastoriestraat 45/Pastoriestraat 14-16)
- Aafke Brunt, Stichting Twickel (Albersdijk 20 en Olde Meulenweg watermolen)
- Jos Schwertasek, “het huis aan de Brink’ (Beekstraat 51)
- H.C. Methorst, ‘Open Monumentendag Hengelo, 12-09-1992’ (ketelhuis en schoorsteen/ watertoren Stork)
